1001 thắc mắc khi chăm sóc rốn trẻ sơ sinh
Khi em bé còn nằm trong bụng mẹ thì rốn chính là sợi dây giúp trung chuyển chất dinh dưỡng từ mẹ sang con. Ngay sau khi được sinh ra, bé sẽ được các bác sĩ kẹp và cắt dây rốn nối vào mẹ, tạo thành một vết sẹo lõm có hình khuyên. Nếu được chăm sóc đúng, rốn sẽ khô và rụng sau khoảng 7-19 ngày, nhưng ngược lại, nếu cha mẹ để cho rốn trẻ sơ sinh ẩm ướt, không được khử trùng, vệ sinh hàng ngày thì sẽ dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Những quan niệm sai lầm khi chăm sóc rốn trẻ sơ sinh
Một trong những quan niệm sai lầm về việc chăm sóc rốn trẻ sơ sinh mẹ các bậc phụ huynh thường hay gặp là băng rốn quá chặt, quá kín bởi họ cho rằng làm như vậy sẽ giúp bảo vệ rốn. Nhưng thực tế, nếu chúng ta băng rốn trẻ sơ sinh quá kín sẽ tạo điều kiện cho vi trùng phát triển, xâm nhập, gây ra các bệnh lý về rốn.
Bên cạnh đó, nhiều mẹ khi thấy rốn của con đã gần rụng rồi, chỉ còn dính một phần rất nhỏ vào cuống rốn thôi nên đã tự ý giật ra hoặc cạy bỏ. Cách làm này có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho bé.
Ngoài ra, nhiều mẹ lại vệ sinh quá kỹ, tắm và lau rửa rốn cho bé nhiều lần trong ngày, cũng lại không tốt và có thể khiến rốn ẩm ướt, lâu rụng hơn.
Chưa kể, các bà các mẹ còn truyền tai nhau các phương pháp dân gian như bôi thuốc đỏ, các chất lạ hay là đắp lá, rắc hạt tiêu… lên cuống rốn trẻ sơ sinh để làm cho rốn mau rụng. Chính những quan niệm sai lầm này đã dẫn đến tình trạng trẻ bị nhiễm trùng rốn nặng, khó điều trị và để lại di chứng nặng nề như nhiễm trùng huyết, viêm màng não mủ, vàng da...
Các bệnh về rốn thường gặp ở trẻ sơ sinh:
- Nhiễm khuẩn rốn: Đây là tình trạng rốn rụng muộn, kèm theo có mùi hôi, ướt, sau đó có thể sưng tấy và mưng mủ. Một vài trường hợp nghiêm trọng hơn, trẻ có thể bị tấy đỏ xung quanh rốn, có hiện tượng chướng bụng và rối loạn tiêu hóa.
- Hoại tử rốn: Tình trạng này có thể xảy ra trước hoặc sau khi trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn rốn, với các biểu hiện là rốn rụng sớm nhưng sau đó lại sưng đỏ hoặc bầm tím, cũng có thể chảy mủ hoặc máu, kèm theo mùi hôi. Trong trường hợp này mẹ cần đưa bé đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán đúng và đưa ra phương pháp điều trị sớm. Nếu để kéo dài có thể dẫn đến nhiễm trùng máu, thậm chí là tử vong.
- Viêm rốn: Khi bố mẹ thấy rốn trẻ sơ sinh có mùi hôi, kèm theo biểu hiện phù nề, chảy mủ vàng và lâu rụng, sốt nhẹ, quấy khóc ngay cả khi đã ăn no... thì rất có thể đây là biểu hiện của bệnh lý viêm rốn.
Trẻ bị viêm rốn có thể sốt nhẹ, quấy khóc
Chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng cách và những lưu ý dành cho bố mẹ
Việc chăm sóc rốn trẻ sơ sinh có tốt hay không sẽ quyết định trực tiếp đến sức khỏe của chính trẻ, do vậy, khi chăm sóc rốn trẻ sơ sinh, bố mẹ cần phải hết sức cẩn thận và tuân thủ chỉ định của bác sỹ.
Thứ nhất, chúng ta cần chăm sóc đặc biệt phần cuống rốn của trẻ, phải luôn giữ cho vùng này khô ráo và sạch sẽ. Khi đóng tã hoặc bỉm cho bé, mẹ nên gấp tã/bỉm bên dưới cuống rốn để rốn có thể tiếp xúc với không khí. Mẹ cũng phải lưu ý tránh tuyệt đối việc làm dính nước tiểu hoặc phân vào cuống rốn của bé, đồng thời làm sạch đáy rốn cho bé bằng miếng bông hoặc gạc có thấm một ít cồn sát khuẩn từ 1 đến 2 lần mỗi ngày.
Thứ hai là mẹ cũng phải chú ý băng rốn đúng cách cho bé. Sau khi tắm, mẹ cần thay băng rốn ngay và lưu ý cần rửa tay sạch sẽ trước khi thực hiện thao tác này. Tiếp đó, mẹ hãy dùng bông tăm có thấm dung dịch vệ sinh như Povidine và lau sạch từ đầu rốn đến chân rốn. Cuối cùng, chúng ta sẽ đắp một miếng gạc mới lên và dùng băng cố định lại. Các động tác này mẹ nên chú ý thực hiện nhẹ nhàng để tránh làm trẻ khó chịu.
Khi chăm sóc rốn trẻ sơ sinh mẹ nên chú ý thực hiện nhẹ nhàng
Theo Bác sỹ chuyên khoa II Nguyễn Thanh Hà, Trưởng khoa Sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Trung Ương, rốn rụng xong thì nó là một vết thương chưa lên được tổ chức hạt đầy đủ, cho nên việc chăm sóc rốn lúc này vẫn rất cần thiết, vẫn phải hàng ngày lau cồn vào rốn cho sạch và đậy một miếng gạc mỏng lên trên cho đến khi nào rốn khô hoàn toàn, trên miếng gạc không còn một chút dịch hay máu dính vào đấy nữa thì mới thôi.
Chúng ta cũng đừng nôn nóng khi rốn bé không rụng cùng thời điểm với những em bé khác bởi thhời gian rụng rốn ở mỗi bé là rất khác nhau. Đồng thời cha mẹ cũng không nên vì sốt ruột mà liên tục tháo băng rốn ra để kiểm tra, vì làm như vậy có thể lại khiến cho vi khuẩn xâm nhập dễ dàng hơn, và rốn cũng sẽ lâu khô, lâu rụng hơn...
Nếu thấy rốn có mùi hôi, ra nhiều dịch vàng hoặc có mủ, da vùng xung quanh rốn tấy đỏ lên... thì các bậc phụ huynh nên đưa con đến bệnh viện chuyên khoa càng sớm càng tốt để các bác sỹ chẩn đoán và tư vấn điều trị đúng cách.
